Ρομίνα, καλησπέρα.

Η πορεία σου στον χώρο του θεάτρου ξεκίνησε αρκετά ώριμα, μετά από μια πλούσια ακαδημαϊκή και επαγγελματική διαδρομή σε άλλους τομείς. Τι σε ώθησε τελικά να "περάσεις τη γραμμή" και να μπεις δυναμικά στη σκηνή; Τι ρόλο έπαιξε το timing;

Το θέατρο ήταν ανέκαθεν η μεγάλη μου αγάπη. Αφηνόμουν σε έναν κόσμο μαγικό, χωρίς να με ενδιαφέρει να τον ορίσω. Αρχικά, πήρα την απόφαση να μελετήσω αυτόν τον κόσμο, κάνοντας σπουδές στη Θεατρολογία, στη συνέχεια ξεκίνησα σεμινάρια υποκριτικής στο Θέατρο Επί Κολωνώ κι από εκεί και πέρα όλα πήραν τον δρόμο τους. Αποφάσισα να ασχοληθώ με την εργογραφία του Βασίλη Κατσικονούρη στη διατριβή μου και συγχρόνως προέκυψε και η συμμετοχή μου στην παράσταση «Για τρία ψυγεία κι ένα πλυντήριο», που ανέβηκε στο Λονδίνο.

Πάνω απ’ όλα, πιστεύω ότι εμείς οι ίδιοι έχουμε τη δύναμη να καταφέρουμε ό,τι κι αν βάλουμε στο μυαλό μας! Από εκεί και πέρα, αν αυτό συνοδεύεται και από ευνοϊκές συγκυρίες, το λεγόμενο «timing», τότε τα πράγματα ρέουν. Κατά αυτήν την έννοια, ίσως μπορώ να πω ότι όλη η ενασχόλησή μου με το θέατρο, με ωρίμασε και με προετοίμαζε, χωρίς να το ξέρω, για τη συνεργασία μου με τον Βασίλη Κατσικονούρη επί σκηνής, με τη συμμετοχή μου στους «Απόντες», όπου ο λεγόμενος «τέταρτος τοίχος» πέφτει και τα όρια μεταξύ σκηνής και θεατών καταρρίπτονται.

Αφού έχεις ερευνήσει εις βάθος το έργο του Βασίλη Κατσικονούρη στη μεταπτυχιακή σου διατριβή, πώς ήταν η εμπειρία να συνεργάζεσαι πλέον επί σκηνής μαζί του στους Απόντες; Υπήρξε κάποια στιγμή που η "θεωρητική" ματιά σου ήρθε σε σύγκρουση με την "πρακτική" του θεάτρου;

Ο Βασίλης Κατσικονούρης είναι αδιαμφισβήτητα ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες θεατρικούς συγγραφείς. Το ταξίδι στον κόσμο των έργων του, με έκανε να ανακαλύψω ήρωες που τολμούν να αναμετρηθούν ισότιμα με τη μοίρα, προσεγγίζοντας το υπαρξιακό κενό στο οποίο είναι εγκλωβισμένος ο σύγχρονος άνθρωπος. Η συνεργασία μου μαζί του στο θέατρο, όχι απλά δεν ήρθε σε σύγκρουση με την πρακτική-θεατρική του ματιά, ως σκηνοθέτη, αντιθέτως είχα τη χαρά να ενισχύσω όσα είχα ήδη διαπιστώσει. Το γεγονός ότι πια βρισκόμουν στη σκηνή μαζί με τους «Απόντες», ως αφηγήτρια, μου έδωσε την ευκαιρία να βιώσω την ελευθερία της δημιουργικής διαδικασίας που όλοι οι καλλιτέχνες αναζητούμε. «Οι Απόντες» είναι ένα project - σπουδή στην προφορικότητα, αφού παρουσιάζουμε κάθε βράδυ την ίδια ιστορία, με τα λόγια εκείνης της στιγμής, αδιαμεσολάβητα και απροβάριστα, χωρίς να υπάρχει γραπτό κείμενο. Αυτήν τη θεατρική συνθήκη επιμελήθηκε σκηνοθετικά ο Β. Κατσικονούρης, εντάσσοντας τις αφηγήσεις μας σε ένα θεατρικό πλαίσιο, το οποίο δεν μπορεί να οριστεί ως σκηνοθεσία, αφού κάθε βράδυ καταθέτουμε τις προσωπικές μας ιστορίες. Τη ζωή δεν μπορείς να τη σκηνοθετήσεις, απλά να τη μοιραστείς.

Το έργο Απόντες φέρνει στο προσκήνιο τη φιλία, την απουσία, τις ανεκπλήρωτες προσδοκίες. Ποιο στοιχείο του έργου σε άγγιξε περισσότερο προσωπικά και γιατί; Ένιωσες ότι «κουβαλάς» κάτι από τους χαρακτήρες στη δική σου ζωή;

Θυμάμαι, όταν ο Βασίλης με ρώτησε, όταν διαμόρφωνε το project, αν είχα κάποια προσωπική ιστορία απώλειας την οποία θα μπορούσα να μοιραστώ μαζί του. Του είχα πει όχι, χωρίς να γνωρίζω ότι προσωπικά εγώ, θα βίωνα πολύ σύντομα μια από τις μεγαλύτερες απώλειες της ζωής μου. Το «timing» που λέγαμε πιο πριν...! Ως μια από τις αφηγήτριες, σε κάθε παράσταση, θυμάμαι την αδερφή μου, την Ελισσάβετ και μοιράζομαι μαζί με τους άλλους αφηγητές και το κοινό, αυτήν τη διαδρομή που όλοι μας έχουμε κάνει όταν χάνουμε ανθρώπους από θάνατο, χωρισμό ή ξενιτιά, όταν αποχωριζόμαστε πρόσωπα κάποτε αγαπημένα. Η απώλεια είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και όταν μπορούμε να την περιεργαστούμε και να την αγγίξουμε μέσα από την τέχνη, όταν τη μοιραζόμαστε, σαν να αλαφραίνει λίγο, σαν να ενώνουμε όλοι τις δυνάμεις μας και να «κουβαλάμε» μαζί αυτό το βάρος που έχουμε στην ψυχή μας. Όταν αφηγούμαι την ιστορία μου, νιώθω την ανάσα του κοινού, νιώθω τον σφυγμό του να ανεβαίνει και στη συνέχεια, μαζί τους κι εγώ, νιώθω τον στεναγμό και τη λύτρωσή τους. Θέλω να αναφέρω ότι έρχονται θεατές μετά την παράσταση, απλά για να με αγκαλιάσουν και να μου πουν ότι δεν νιώθουν μόνοι. Για μένα αυτό είναι η μετουσίωση της τέχνης!

Η συμμετοχή σου στην παράσταση-ντοκουμέντο "Για τρία ψυγεία κι ένα πλυντήριο" στο Λονδίνο δείχνει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το κοινωνικό-ιστορικό θέατρο. Πιστεύεις πως το ελληνικό θέατρο σήμερα έχει χώρο για τέτοια έργα ή παραμένει κυρίως σε ρεαλιστικές φόρμες και προσωπικές ιστορίες;

Η παράσταση «Για τρία ψυγεία κι ένα πλυντήριο», ανέβηκε στο Λονδίνο τον Οκτώβριο 2024. Με μεγάλο σεβασμό και συγκίνηση επεξεργαστήκαμε δραματουργικά αυθεντικά τεκμήρια, αποτέλεσμα πολυετούς έρευνας. Ως παράσταση ντοκουμέντο, φέρνει στο φως πραγματικές ιστορίες που αφορούν άμεσα στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Προσφέρει μια διαφορετική οπτική στην περίπλοκη ιστορία της υιοθεσίας πάνω από 4500 παιδιών από την Ελλάδα προς Αμερική και Ολλανδία την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, καθώς οι υιοθετημένοι επιστρέφουν, συνεχίζουν να ψάχνουν, να αναζητούν ρίζες και απαντήσεις. Η παράσταση αυτή είναι ένα σαφές παράδειγμα, ότι το ελληνικό θέατρο δεν καλείται να επιλέξει ανάμεσα σε μια φόρμα που έχει έναν αμιγώς κοινωνικό-ιστορικό χαρακτήρα, ή να εκθέσει προσωπικές ιστορίες με ρεαλιστικά στοιχεία. Η ουσία του θεάτρου είναι να βρει νέες φόρμες οι οποίες λειτουργούν συνεκτικά και αυτή η παράσταση εκφράζει ακριβώς την ανάδειξη του ιστορικού-κοινωνικού στοιχείου, μέσα από τον ρεαλισμό προσωπικών ιστοριών, που μας αφορούν όλους, συνθέτοντας μια συλλογική μνήμη!

Ως γυναίκα που δραστηριοποιείται στη δραματουργία, την υποκριτική και με βλέψεις στη σκηνοθεσία, πώς βλέπεις τη θέση της γυναίκας στον σημερινό θεατρικό χώρο; Υπάρχει ακόμη «ταβάνι» ή έχουν αρχίσει να αλλάζουν οι ισορροπίες;

Το ζήτημα της ισότητας φύλου παραμένει δυστυχώς και σήμερα, ακόμη υπό διαμόρφωση, παρά τα θετικά βήματα των τελευταίων ετών. Ορίζω τη θέση μου ως ένας άνθρωπος, ο οποίος μέσα από τη συγγραφή, την υποκριτική και τη σκηνοθεσία, έχοντας ως μέσο το θέατρο, έχω τη δύναμη να εκφραστώ, να συνομιλήσω με την ιστορία και την κοινωνία και να διαμορφώσω τον δικό μου καλλιτεχνικό ζωτικό χώρο. Η τέχνη έχει τη δύναμη να φωτίζει ιστορίες, να αναδεικνύει ήρωες, να φωνάζει, να αντιστέκεται και να δίνει δύναμη, κόντρα στα κεκτημένα, τα προβλεπόμενα ή τα κατεστημένα πρότυπα. Η σκηνοθεσία με ελκύει γιατί ακριβώς μου επιτρέπει να συνθέσω ένα θεατρικό σύμπαν έτσι ακριβώς όπως το ονειρεύομαι από την αρχή, να συνεργαστώ με δημιουργούς και καλλιτέχνες εν τη γενέσει μιας ιδέας και μιας νέας οπτικής. Η αλήθεια είναι ότι πια αισθάνομαι μια περισσότερο δυναμική παρουσία των γυναικών στον θεατρικό χώρο. Το «ταβάνι» στο οποίο αναφέρεστε είναι πλέον διαφανές και διάτρητο και νομίζω ότι αν όλοι μας κοιτάξουμε προς το φως, κάθε είδους όριο θα εξαλειφθεί!

Από την οικονομία και το marketing στη σκηνή και το φως. Υπάρχει κάτι από την «παλιά» σου διαδρομή που σε βοηθά τώρα στον καλλιτεχνικό χώρο; Ή μήπως το θέατρο απαιτεί έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο σκέψης και ύπαρξης;

Ίσως η αφετηρία μου από τον χώρο των οικονομικών και του marketing να φαντάζει τελείως αταίριαστη με τον χώρο του θεάτρου, αλλά αυτή η πορεία με οδήγησε εδώ που βρίσκομαι σήμερα και μου έδωσε πολύτιμα εφόδια και εργαλεία. Το θέατρο αποτελεί έναν πολυδιάστατο ζωντανό οργανισμό που πολλές φορές είναι διαχειρίσιμος μέσα από την οργάνωση και την πειθαρχία που προσφέρει η δημιουργία ενός πλαισίου και μιας στρατηγικής με σαφείς στόχους. Στο θέατρο δεν μπορεί κανείς να ορίσει τον εαυτό του στενά σε έναν μόνο ρόλο. Καλούμαστε, είτε είμαστε δημιουργοί, είτε ηθοποιοί, είτε τεχνικοί, να λειτουργήσουμε πολύπλευρα κατανοώντας όλους τους ρόλους και τις θέσεις των συνεργατών μας. Είναι αυτή η πολύπλευρη και σε βάθος κατανόηση της πραγματικότητας, που για να την υπερβείς, πρέπει πρώτα να την έχεις κατακτήσει πλήρως που με μαγεύει στο θέατρο. Η συνεχής αναμέτρηση της λογικής με το συναίσθημα που δεν έχει νικητή και ηττημένο!

Σχέδια για το μέλλον;

Ονειρεύομαι και ελπίζω ότι στο μέλλον θα συνεχίσω να εξελίσσομαι και να δημιουργώ, μελετώντας το θέατρο και συνεχίζοντας να μαθήματα υποκριτικής. Επίσης, προσπαθούμε να φέρουμε την παράσταση "Για τρία ψυγεία κι ένα πλυντήριο" στην Ελλάδα, εκεί όπου πρέπει να ακουστούν οι ιστορίες και οι φωνές των υιοθετημένων. Για την παράσταση «οι Απόντες», είμαι σίγουρη ότι θα συνεχίσει τη δυναμική της πορεία, εμπλουτισμένη με νέες αφηγήσεις και νέα θεατρικά στοιχεία. Τώρα όσον αφορά στην συνεργασία μου με τον Βασίλη Κατσικονούρη, εύχομαι ότι σύντομα θα καταφέρω να εκδόσω την μεταπτυχιακή μου διατριβή, βάζοντας ένα λιθαράκι στη μελέτη του ανεξάντλητου περιεχομένου των έργων του. Και τέλος, κρυφός μου πόθος είναι να σκηνοθετήσω εξ΄ολοκλήρου μια παράσταση, δημιουργώντας το δικό μου θεατρικό σύμπαν που θα συγκινήσει και θα μετακινήσει τον θεατή να κοιτάξει προς τα μέσα του.

Πληροφορίες και Εισιτήρια παράστασης:https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/apontes/